Informatieavond Groninger Gasberaad in Grijpskerk
Onrust en onbegrip over gaswinning en gasopslag niet weggenomen
GRIJPSKERK - Maandagavond 11 april werd in het woonzorgcentrum De Nieuwe Wierde in Grijpskerk, op initiatief van het Groninger Gasberaad, een informatieavond gehouden over wat de leefomgeving te wachten staat bij de komende veranderingen rond gaswinning en gasopslag. Het Groninger Gasberaad vormt een platform met 13 organisaties en door bundeling van krachten kan het platform zich inzetten voor de belangen van de inwoners van de provincie Groningen, waar de gevolgen van gaswinning aanhoudend heftig zijn en het einde daarvan nog lang niet in zicht is. Dat daarbij goede en eensluidende schaderegelingen nodig zijn staat buiten kijf, want gaswinning en ook gasopslag leiden tot veel schade, zowel aan huizen als aan de natuur en de infrastructuur. Die schade dient hersteld te worden en woningen in het gebied moeten worden versterkt worden om toekomstige schades te voorkomen. De kosten daarvan dienen de gedupeerden niet zelf te moeten dragen.
De informatiebijeenkomst trok rond de 200 belangstellenden, waaronder bestuursleden van de verenigingen van Dorpsbelangen uit Grijpskerk en omgeving. Ook de verantwoordelijk wethouder en enkele raadsleden van de gemeente Westerkwartier waren aanwezig. De aanwezigen maakten volop gebruik van de mogelijkheid om vragen te stellen aan de presentatoren van het Staatstoezicht op de Mijnen (SODM) en het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). Uit de vragen en reacties werd duidelijk dat er veel onrust en onbegrip is onder de inwoners van het Westerkwartier en de aangrenzende gebieden in de provincies Drenthe en Friesland. Die onrust en het onbegrip werden tijdens deze bijeenkomst niet weggenomen en zelfs op een aantal punten versterkt. Een duidelijk punt van zorg en kritiek is het feit, dat de uitvoerende instanties veel baseren op hun bevindingen ten aanzien het grote gasveld in Oost-Groningen. Vanwege de grote bevingsschades daar is een aantal jaren geleden besloten om de gaswinning daar zo spoedig mogelijk te beëindigen. De ondergrondse gasopslagen bij Grijpskerk en Langelo in de kop van Drenthe moeten nu de leveringszekerheid van gas gaan garanderen en deze gasopslagen zullen daardoor veel langer gebruikt worden dan oorspronkelijk het plan was. Voor de wijde omgeving rond deze gasopslagen betekent dat een flinke toename van bodembewegingen en dus ook voor een veel langere periode. In de presentaties en de antwoorden werd dit onderwerp wat uit de weg gegaan. Feit is dat in het Groningenveld frequent bevingen voorkomen. De zwaarste daarvan zijn gemeten in Huizinge (2012) en Westerwijtwerd (2019). De effecten van de gaswinning in de regio van de gasopslagen bij Grijpskerk en Langelo zijn daarmee niet goed te vergelijken, omdat hier vrijwel geen aardbevingen, maar wel veel bodemtrillingen en bodemdalingen voorkomen als gevolg van de vele drukverschillen in een totaal andere ondergrond met diverse kleinere gasvelden. Schades welke ontstaan in de effectgebieden van de bevingen in het Groningenveld, komen in aanmerking voor schadevergoeding. De omgeving van de gasopslag in Grijpskerk valt ook binnen dat effectgebied, als de bevingen ondergronds ook naar dit gebied een uitwerking hebben. Maar voor de omgeving van de gasopslag in Langelo geldt dat niet en daardoor is schadevergoeding daar erg lastig gebleken. Naar de effecten van de bodembewegingen in de omgeving van beide gasopslagen is volgens ingewijden vrijwel geen onderzoek gedaan. Daardoor ontbreekt voor beide gebieden een eenduidige en bruikbare schaderegeling. Er worden de komende tijd een aantal belangrijke beslissingen genomen over gaswinning en gasopslag en dat staat op gespannen voet met het feit dat over de effecten daarvan in beide leefomgevingen nog veel onduidelijk is c.q. niet is onderzocht. De kritiek van bewoners in de gebieden rondom beide gasopslagen luidt, dat veel schade niet erkend wordt als mijnbouwschade en daardoor ook niet wordt vergoed. Ook de erkenning dat de omgeving van Grijpskerk binnen het effectgebied van het Groningenveld ligt, wordt steeds meer weggeduwd. Het aantal schademeldingen in de dorpen van het Westerkwartier en aangrenzende gebieden is juist sterk gestegen. Maar omdat de schadeprocedures steeds ingewikkelder en langduriger worden, kiezen veel betrokkenen voor de regeling waarbij een eenmalige vergoeding van 5000 euro wordt toegekend. In praktijk werkt dat als een afkoopsom, omdat daarmee het recht op een vervolgprocedure, bij latere nieuwe schades, definitief vervalt. Bovendien is het bedrag van 5000 euro meestal niet toereikend om de volledige schade te kunnen herstellen. Voor de lokale overheden en de bevolking in de genoemde gebieden is het zaak om goed doordrongen te zijn van de onzekerheden die steeds meer aan de orde zijn. De trage en moeizame schadeafwikkeling in Oost-Groningen voedt bovendien het wantrouwen en de onrust die al bestaat en welke ook duidelijk voelbaar was tijdens de informatieavond in Grijpskerk. Het is nog niet te laat om aan te dringen op duidelijke garanties voor schadevergoeding van reeds ontstane schades en toekomstige schades. Ook versterking van diverse huizen blijft meer dan noodzakelijk. Kortom, er is voor bevoegde instanties en lokale overheden veel werk aan de winkel. De inbreng en ervaringen van de inwoners mogen daarbij niet ontbreken. Ze hebben recht op duidelijkheid en zekerheid.