Oud-FC Groningen doelman Johan Tukker over hoogte- en dieptepunten: “Europese wedstrijden en bekerfinale zijn onvergetelijk”

GRONINGEN - Dit jaar krijgt de roemruchte historie van FC Groningen veel aandacht. Het is veertig jaar geleden dat de voetbaldwerg uit het noorden van Nederland de heroïsche wedstrijden in de Europa Cup tegen Atletico de Madrid en Inter Milan speelde. Beide waren destijds topclubs in Europa. Groningen schakelde de Madrilenen zelfs uit. 

Terwijl de meeste voetballers uit die tijd vol trots en met weemoed terugdenken aan het volle Oosterpark en de intimidaties in Bari, waar FC Groningen de uitwedstrijd tegen Inter Milan speelde en kansloos met 5-1 verloor is er één speler die met wat gemengde gevoelens op die periode terugkijkt. De ‘Trots van het Noorden’ loopt als een rode draad door zijn carrière en de liefde voor de club is groot. Maar de wedstrijden tegen Inter Milan en Atletico de Madrid zijn de grootste smet op zijn loopbaan. Oud-doelman Johan Tukker was er namelijk niet bij en dat deed zeer.

Tukker, inmiddels ook één van de doelmannen van oud-FC Groningen grijnst als hij het over die tijd heeft, maar hij weet nog goed dat hij grote moeite had met de gang van zaken. Tukker, 69 jaar inmiddels en nog zo fit als een hoentje vertelt: “Het was 1982. Het was ons derde jaar Eredivisie na promotie onder trainer Theo Verlangen. Het ging geweldig en we hadden ons middels een 6-1 overwinning op FC Twente gekwalificeerd voor Europees voetbal. Dat was natuurlijk prachtig. Het zou ook het laatste jaar worden van Verlangen. Han Berger werd de nieuwe trainer. Dat pakte voor mij niet goed uit. Terwijl we met de selectie de kwalificatie voor Europees voetbal in de Oosterpoort aan het vieren waren, kreeg ik van iemand te horen dat FC Groningen een nieuwe keeper ging aantrekken en dat mijn contract niet verlengd zou worden. Dat kwam aan. Ik kan je zeggen dat de feeststemming daarna wel een beetje verdween.”

Dieptepunt
Het bleek geen loos gerucht. De nieuwe trainer Han Berger wilde het hele elftal professionaliseren. Dat was de opdracht van toenmalig voorzitter Renze de Vries. De overstap van semi-prof naar full-prof moest worden gezet en de nieuwe trainer zag geen toekomst voor de populaire doelman Johan Tukker. De doelman van Ajax en Oranje Piet Schrijvers werd bijna binnen gehengeld, maar het werd uiteindelijk NEC-doelman Harry Schellekens die werd vastgelegd. Een ervaren en talentvol doelman die het inmiddels geschopt had tot de selectie bij het Nederlands Elftal. Voor Tukker was het einde oefening in het Oosterpark. Dat hij er later weer zou terug keren kon hij toen nog niet weten.

“Er waren geen live televisie-uitzendingen dus zat ik aan de radio gekluisterd. Dat waren lastige momenten. Ik had me met de ploeg gekwalificeerd en iemand anders stond nu op mijn plek. Dat deed zeer. Laat ik vooropstellen dat FC Groningen een geweldige club is, maar als je vraagt wat het dieptepunt uit mijn loopbaan was is dit het. Nee, ik heb nooit met Berger over dit onderwerp gesproken. Ook niet met Renze de Vries. Die was toch wat meer van de achtergrond naar spelers toe. Ik had niet de behoefte. Tot op de dag van vandaag ken ik de reden niet.” Ook met zijn opvolger Schellekens sprak Tukker nooit. ‘Alleen als ik hem als tegenstander trof sprak ik wel eens kort met hem. Maar dan vooral om elkaar een goede wedstrijd te wensen. Harry was een goede keeper en een aardige kerel. Maar verder dan dat ging het niet. Iedere carrière kent hoogte- en dieptepunten. Het plotselinge afscheid was een dieptepunt.”
Verder bewaart de oud-goalie vooral mooie herinneringen aan zijn tijden bij Groningen. “Ik speelde er voor het eerst in 1978. Omdat Azing Griever, de toenmalige doelman een slecht seizoen had gespeeld, huurde FC Groningen mij van Cambuur.” Toch werd Tukker geen eerste doelman zoals een beetje gehoopt. Griever herpakte zich tijdens de voorbereiding echter en bleef eerste doelman maar raakte vlak voor de nacompetitie geblesseerd waardoor Tukker die zes wedstrijden speelde. “Dat ging prima, maar na mijn huurperiode moest ik terug naar Cambuur.”

Telefoontjes Renze de Vries
Zijn tweede kennismaking met FC Groningen kwam in de loop van 1980. “Het seizoen was acht wedstrijden onderweg en was vaste waarde in het doel van Cambuur en kreeg op een avond een telefoontje van Renze de Vries. Hij had een keepersprobleem. De eerste doelman was geblesseerd geraakt en hij wilde mij per direct terughalen. Dus ik vertel de Vries dat we best kunnen praten, maar het was bijna half tien ’s avonds en nu naar Groningen komen zag ik niet zitten. Want het was duidelijk dat de Vries nog die avond zaken wilde doen. Ik hoefde ook niet naar Groningen te komen. ‘Doe de deur maar open,’ zei de Vries, ik sta met Theo Huizinga om de hoek bij jou in een telefooncel. Een half uurtje later was alles rond en ik vertrok naar Groningen om daar 90 wedstrijden te spelen en ons te kwalificeren voor Europees voetbal.
Na mijn vertrek uit Groningen heb ik vier seizoen onder de lat gestaan bij Heracles waar ik in mijn tweede jaar kampioen van de Eerste Divisie werd. Ook dat was een hele mooie tijd!”
De laatste twee seizoenen volgde er eigenlijk weer een hereniging met FC Groningen. Tukker woont in Haren en dat heen en weer rijden begint zijn tol te eisen. “Ik heb gevraagd of ik door de week met FC Groningen mee kon trainen. Dat was voor zowel Heracles als Groningen geen probleem. Het eerste jaar was Han Berger er nog trainer, maar ook toen hebben we nooit gesproken. Ik trainde met het tweede onder Dick van Vlierden. Een prima tijd.”

In 1987 hangt Renze de Vries opnieuw aan de telefoon en heeft de hulp van Tukker wederom nodig. “Of ik tweede doelman achter Sjaak Storm wilde worden. Aangezien ik mijn carrière langzaam aan af wilde bouwen leek me dat een prima plan. Ik tekende een contract voor drie jaar. Het tweede jaar raakte Storm geblesseerd en werd ik eerste doelman. Dat werd een geweldig seizoen waar ik alsnog mijn Europese wedstrijden speelde tegen Servette en Stuttgart. Ook speelde ik de verloren bekerfinale tegen PSV.”

Clubliefde 
Groningen haalt het jaar erop Patrick Lodewijks naar het Oosterpark en Tukker wordt uitgeleend aan Heerenveen dat in de Eerste Divisie acteert. Tukker speelde de gewonnen nacompetitie en speelt een belangrijke rol in de eerste promotie ooit van Heerenveen naar de Eredivisie. Hij stopt na dat jaar met betaald voetbal. Het blijkt niet zijn laatste kunststukje, want in 1990 wordt de doelman gebeld door Timo Meertens, toenmalig trainer van SC Veendam. “Hun keeper, Sape Hoekstra was gestopt, midden in het seizoen en je raadt het al. Ze hadden een nieuwe doelman nodig. Met spoed. Of ik de handschoenen weer aan wilde doen. Dat heb ik nog een half jaartje gedaan en daarna wist ik het zeker. Het is mooi geweest!”

Tukker was niet de man die danste op de bar, die via regenpijpen op trainingskampen de weg naar de kroeg zocht. De geboren Arnhemmer was een gedreven en serieuze sportman die leefde voor zijn vak. Je kunt het uren met hem hebben over zijn vakgebied. Over zijn functies als algemeen directeur bij Veendam, Eindhoven en De Graafschap. Over zijn drankjes na de wedstrijden tegen Ajax met Piet Schrijvers in het spelershome. ‘We vonden het altijd leuk elkaar even te ontmoeten.’ Over dat hij helemaal niet genoten heeft van de legendarische 5-5 in de Meer omdat ‘vijf tegendoelpunten tegen krijgen tegen-wie-dan-ook’ een ramp voor een doelman is. Over de huidige keepersgeneratie, waarvan Tukker vindt dat keepers zich soms teveel bezig houden met de eindeloze opbouw en dat te vaak mis ziet gaan. “De basistaak van een keeper is toch vooral om ballen tegen te houden”. Het gaat over de degradatie van FC Groningen “Die had nooit plaats mogen vinden, maar promotie inmiddels een realistisch doel is”.
Tukker die nog altijd keeperstrainer is bij Peize, Glimmen en Amicitia had zelf best nog iets voor de club uit de Euroborg willen doen. “Tijdens een bijeenkomst een paar jaar geleden vroeg Gudde of oud-spelers iets zouden willen of kunnen doen voor de club. Ik heb Gudde toen een mail gestuurd met een concreet aanbod. Daar heb ik helaas nooit iets van gehoord. Jammer, want FC Groningen is de club die me diep in het hart zit. Als ik daar ooit wat voor zou kunnen betekenen zou ik daar geen nee tegen kunnen zeggen”.