Ik Proat Plat - Ploeg en et Reitdiep
Wie beelden krigt bij et numen van ‘Kunstenoarskring De Ploeg’, zigt bontgekleurde beelden van et landschap van Grunnen, benoam van et begun van e veurege eeuw. Ien et waark van e schilders van ‘De Ploeg’, die deurgoans groag et veld ientrokken om te schilderen, speult et Reitdiep en directe omgeving een grote rol.
Van één van e grondleggers van ‘De Ploeg’ lag de geboortegrond ien et Westerkwartier. Jan Wiegers werd op 31 juli 1893 geboren ien Kommerziel en ging toen er nog mor 13-joar was, noar de aanvangscursus van Academie Minerva. Hij wol eileks beeldhouwer worden, mor Jan had TBC en kon slecht over stof. Doarom stapte der over op schildern. Ien 1911 ging er ien Duutsland waarken en zag doar veul waark van moderne schilders wat hum inspireerde. Toen er ien 1914 weerom was ien Nederland ging er verder met zien opleiding aan de Academie Minerva en leerde veul jonge collega-kunstenoars kennen, die mor moeilek aansluting vienden konden bij de kunst van die tied. Der most wat nijs kommen!
In 1918 werd ‘Groninger Kunstkring De Ploeg’ opricht deur Wiegers en zien collega’s woaronder Johan Dijkstra, Jan Altink, George Martens en Alida Jantina Pott. De noam gaf aan dat er op kunstgebied ien Grunnen wat gebeuren most. Ze wollen de kunst ontginnen en dan moe-je ploegen en experimenteren.
Om te herstellen van zien TBC kon Wiegers, mede dankzij geld van zien Ploeg-collega’s, kuren ien Davos en roakte doar bevriend met Ernst Kirchner een bekende expressionist. Kirchner liet Wiegers kennes moaken met zien gebruuk van kleur. Toen Wiegers weerom kwam ien Grunnen liet er zien kleurege en overdonderde waark (foto: Polderlandschap met zeedijk) zien aan de collega’s, die doar toen ok met aan e slag gingen.
Altink, Dijkstra en andern begonnen ien e zelfde stijl as Wiegers, die ze
de ‘ceremoniemeester’ numende, te schilderen met n nije techniek. Vaarf werd mengt met bijenwas en benzine.
De Ploegleden moeken veul portretten van mekoar, zodat we goed zicht hemmen op de leden van de groep, woar ok muzikanten en drukkers bij zatten. Mor et landschap van Grunnen was de belangriekste driefveer, die sums op n nije wieze op et doek zet werd, met hoge horizon, n weg of sloot veur et perspectief en veul biezundere contrasterende kleuren. Boerderij Blauwbörgje aan t Reitdiep was de plek woar de Ploeg-leden bij mekoar kwammen en et veld ientrokken. Et is dan ok gien wonder dat boerderijen en kerken aan e oostkant van t Westerkwartier met regelmoat op e schilderijen stoan. Dijkstra schilderde et Leekstermeer en Altink een bootje op et Reitdiep.
De Ploeg-ers ‘hadden’ n staarke band met Grunnen en proatende voak met mekoar ien t Grunnegers, ze gaven les aan amateur-schilders en lieten et waark groag zien ien tentoonstellings ien Stad. Eileks moet ik ‘hemmen’ zeggen, want de Ploeg bestijt nog altied (https://www.groningerkunstkringdeploeg.nl/) en der binnen met regelmoat tentoonstellings. Der is ok n biezundere fietstocht, die je langs plakken brengt woar 100 joar leden experimenteerd werd met vaarf en kleur. Et waark van ‘De Ploeg’ is gewild. Veur n Altink, Werkman of Wiegers betoal je zo mor € 50.000. Kiek nog mor es n keer goed op zolder, wel wiet leit er n Ploegschilderij!
Et is vast gien toeval dat ien e nije wiek Reitdiep bij Grunnen en ien Zoltkamp van die mooie gekleurde huuskes stoan, die voak fotografeerd worden en op internet stoan. Schoonheid van et landschap en kunstenoars hemmen n eeuwege band en er wordt altied ploegd.
Geert Zijlstra
Mientje: ‘Stoareg lopen, goed kieken, dan zigst et!’
