Onderzoeker Jojanneke Bastiaansen bespreekt feiten en fabels in ‘Babybullshit’
STREEK – Op zaterdag 28 januari vindt in van der Velde aan het Akerkhof om 16.00 uur de presentatie van het boek ‘Babybullshit en hoe het echt zit’ plaats. Met dit boek hoopt schrijfster en wetenschapper Jojanneke Bastiaansen uit Groningen ouders nieuwsgierig te maken en gerust te stellen.
Het schrijven van een boek stond al een tijdje op haar to-do lijstje. Echter ontbrak het Jojanneke simpelweg aan tijd, totdat ze met zwangerschapsverlof ging. ‘Ik dacht, nu heb ik 16 weken de tijd.’ Het pakte echter heel anders uit. ‘Zwangerschapsverlof vraagt juist ontzettend veel van je. Toch vond ik de tijd om wel een column te schrijven.’ Het idee voor de column ontstond toen ze met haar moeder belde. Haar zoon IJsbrand huilde het eerste jaar veel, wat Jojanneke en haar man behoorlijk wat slaap kostte. Daarnaast brak er een groot stuk van Jojanneke haar kies af, terwijl ze voor de zwangerschap nog nooit problemen had ervaren met haar gebit. ‘Ik vertelde mijn moeder hierover en toen zei ze: ‘elk kind kost een tand’. Dit wakkerde mijn nieuwsgierigheid aan. Zou dit echt zo kunnen zijn? En welk wetenschappelijk bewijs is hier dan voor?’ Jojanneke ging op onderzoek uit en ontdekte dat verschillende wetenschappelijke artikelen een verband aantoonden tussen het aantal tanden en het aantal kinderen dat een vrouw heeft. De meest logische verklaring: zwangerschapshormonen die het gebit aantasten. Hierover schreef ze vervolgens een column die ze zonder verwachtingen naar het magazine Ouders van Nu stuurde. ‘Tot mijn verrassing kreeg ik vrijwel direct mail terug met als gevolg dat ik nu al een aantal jaren maandelijks een column voor de Ouders van Nu schrijf.’ In deze columns legt Jojanneke een jungle aan fabels en feiten onder de loep. Ze gaat op zoek naar wetenschappelijk bewijs voor de vele beweringen die soms van generatie op generatie worden doorgegeven. Van snotzuigers tot het geven van pindakaas aan je baby om een pinda-allergie te voorkomen; in haar columns worden de meest bijzondere beweringen met een kritische, maar luchtige blik ontrafelt.
Uiteindelijk werd Jojanneke benaderd door een literair agent die haar vroeg of ze de columns die ze voor de voor de Ouders van Nu schreef, niet zou willen omzetten tot een boek. ‘We zijn nu vier jaar verder en het boek wordt volgende week gepresenteerd. Het bijzondere vind ik dat ik juist dankzij IJsbrand het boek dat ik zo graag wilde schrijven, uiteindelijk toch heb geschreven.’ Ze hoopt in dit boek ouders een beetje gerust te kunnen stellen. Door de vele informatie die er tegenwoordig beschikbaar is, kunnen ouders zich behoorlijk onzeker gaan voelen. Jojanneke: ‘Als het gaat om huis-tuin-en-keukenadviezen, sociale media of andere goedbedoelde adviezen uit je omgeving blijkt intuïtie vaak de beste raadgever te zijn. Luister dus vooral naar je Bullshitradar wanneer deze afgaat!’
De Bullshitradar van Jojanneke ging bijvoorbeeld af toen ze ergens las dat het ‘eten van moederkoek’ gezond zou zijn voor de moeder. Maar medisch onderzoek toont dat niet aan. Sterker nog, het verkeerd bereiden van de moederkoek kan zelfs schadelijk voor de gezondheid zijn. ‘Ik hoop dat dit boek ouders aanmoedigt om kritisch te blijven maar ook om op zichzelf te vertrouwen.’ Een van de meest bijzondere beweringen waar Jojanneke uiteindelijk bewijs voor vond is het geven van pindakaas aan je baby. ‘Vroeger werd beweerd dat je je baby de eerste twee jaar ver van pinda’s diende te houden, toch blijken er nu wetenschappelijke aanwijzingen te zijn voor het tegenovergestelde.’ Jojanneke belde erover met een kinderarts. Ook zij zei: ‘Geef je baby vooral een lepel pindakaas of smeer een klein beetje op je tepel voordat je borstvoeding geeft. Hiermee kan een pinda-allergie op latere leeftijd voorkomen worden.’
Inmiddels is IJsbrand net 5 jaar geworden en gaat hij naar school. ‘Hij helpt me om als volwassene nieuwsgierig te blijven naar het leven. Daar ben ik hem ontzettend dankbaar voor.’